W ostatnich dziesięciu latach rynki finansowe mierzyły się z wyjątkowo dużą zmiennością. Kryzys energetyczny, pandemia COVID-19, napięcia geopolityczne oraz szybkie podwyżki stóp procentowych przez banki centralne zmieniały układ sił między głównymi walutami. Zmiany kursów miały bezpośredni wpływ na handel zagraniczny, inwestycje i wartość rezerw walutowych wielu państw. Choć część walut regionalnych traciła na wartości, niektóre zyskały miano stabilnych i silnych aktywów finansowych.
Dolar amerykański – wzmocniony przez politykę monetarną
Dolar amerykański był w ostatniej dekadzie jedną z najmocniejszych walut świata. Okres po 2014 roku charakteryzował się odpływem kapitału z rynków wschodzących w kierunku USA. Inwestorzy wybierali dolara jako bezpieczną przystań w czasie zawirowań gospodarczych i politycznych.
W latach 2021–2022 Rezerwa Federalna rozpoczęła szybkie podwyżki stóp procentowych, które zwiększyły atrakcyjność dolara w oczach inwestorów. Oprocentowanie amerykańskich obligacji rosło, a dolar zyskiwał wobec euro, jena i walut rynków rozwijających się. Globalna dominacja dolara w finansowaniu handlu i długu publicznego jeszcze bardziej umocniła jego pozycję.
Frank szwajcarski – tradycyjna przystań stabilności
Frank szwajcarski potwierdził opinię jednej z najbezpieczniejszych walut świata. W okresach niepewności rynkowej inwestorzy lokowali kapitał w aktywach denominowanych w frankach. Szwajcarski Bank Narodowy przez lata starał się hamować nadmierne umocnienie waluty, jednak popyt na franka był trudny do ograniczenia.
W czasie pandemii oraz po wybuchu wojny w Ukrainie frank szwajcarski umocnił się wobec euro i wielu walut regionalnych. Stabilność gospodarcza i niski poziom długu publicznego dodatkowo wzmacniały jego atrakcyjność.
Dolar kanadyjski i korona norweska – siła surowców
Dolar kanadyjski i korona norweska należały do walut, które korzystały na rosnących cenach ropy, gazu i metali. Kanada i Norwegia są eksporterami surowców, dlatego w okresach wysokiego popytu ich waluty zyskiwały względem koszyka głównych walut.
Korona norweska w latach 2016–2018 oraz po 2021 roku odbudowywała swoją wartość po wcześniejszych spadkach. Wysokie ceny energii i stabilna polityka fiskalna Norwegii wzmacniały zaufanie inwestorów.
Dolar kanadyjski stopniowo umacniał się zwłaszcza w okresach wzrostu cen ropy naftowej i poprawy sytuacji gospodarczej w Ameryce Północnej.
Dolar australijski i nowozelandzki – waluty surowcowe z dużą zmiennością
Australia i Nowa Zelandia to gospodarki silnie powiązane z eksportem surowców i rolnictwa. W ostatniej dekadzie ich waluty przechodziły okresy wzrostów i spadków. W latach wysokich cen rudy żelaza i węgla australijski dolar umacniał się wobec dolara amerykańskiego i euro.
Dolar nowozelandzki korzystał z wysokiego popytu na żywność i surowce rolnicze. Banki centralne Australii i Nowej Zelandii wprowadzały podwyżki stóp procentowych, co zwiększało atrakcyjność ich walut. Jednak zmienność była większa niż w przypadku franka czy dolara amerykańskiego.
Korona szwedzka i korona czeska – stabilność w regionie Europy
W gronie walut europejskich korona szwedzka i korona czeska zyskały reputację stabilnych walut regionu. Korona czeska umacniała się w latach 2017–2019 dzięki silnym fundamentom gospodarczym i niskiemu zadłużeniu publicznemu.
Szwedzka gospodarka wykazywała odporność na globalne spowolnienie, co sprzyjało koronie szwedzkiej, choć jej kurs był podatny na wahania nastrojów inwestorów wobec Europy.
Najważniejsze czynniki wzrostu wartości wybranych walut
Silne waluty ostatniej dekady łączyło kilka cech:
- stabilne fundamenty gospodarcze,
- niskie zadłużenie publiczne i wiarygodna polityka fiskalna,
- atrakcyjne stopy procentowe w porównaniu z innymi gospodarkami,
- pozycja eksportera surowców (Norwegia, Kanada, Australia),
- rola „bezpiecznej przystani” w czasie kryzysów (USA, Szwajcaria).
Te elementy decydowały, że inwestorzy chętnie lokowali kapitał w walutach uznawanych za mniej ryzykowne i stabilne.
Źródła:
- „Currency Performance in the Post-Crisis Decade”, 2021, Helena Ortiz
- „Safe Haven Currencies and Global Financial Turmoil”, 2020, Lars Nilsson
- „Commodity Currencies and Exchange Rate Dynamics”, 2019, Joanna Milewska
